Het haalbaarheidsonderzoek voor ondergrondse opslag is gestart in mei 2020 met een proefboring om de ondergrond nauwkeuring in kaart te brengen. Daarnaast zijn er verschillende waarnemingsputten geplaatst om effecten op de omgeving te monitoren. Ook is er een pompput geplaatst tot ongeveer 100 meter diepte. In meerdere rondes wordt water ingebracht en weer uitgepompt. Daarbij wordt onder andere gekeken naar waterkwaliteit, invloed op grondwater en bodemdaling. In maart 2024 is voor het laatst gepompt. De proeven zijn afgerond en worden in de zomer van 2024 uitgewerkt.

Installatie onderzoeksputten (mei 2020)

Waterkwaliteit
Het is van groot belang voor de drinkwaterkwaliteit dat de chemische samenstelling van het drinkwater tijdens het verblijf in de bodem niet te veel verandert. Het geïnfiltreerde drinkwater is in de bodem gevolgd door de kwaliteit en temperatuur van het water in de directe omgeving van de pompput te meten. Hiermee ontstaat inzicht waar het geïnfiltreerde drinkwater zich bevindt. Tijdens het onttrekken is de chemische samenstelling van het water gecontroleerd of het aan de drinkwatereisen voldoet. Uit de analyses blijkt dat het drinkwater beperkt reageert met de bodem, waardoor de waterkwaliteit goed blijft. Bij menging van natuurlijk grondwater is wel een aandachtspunt, omdat dit water niet geschikt is voor consumptie. Die slechte, natuurlijke kwaliteit leidde er zo'n 100 jaar geleden toe dat het Hoornse drinkwaterbedrijf, dat grondwater gebruikte voor de productie van drinkwater, falliet ging. Door nu het natuurlijke water met het geïnfitreerde drinkwater rustig opzij te duwen, is de menging beperkt en is de kwaliteit van het onttrokken water goed.

Invloed op grondwater
Met waarnemingsputten worden de grondwaterstanden in de omgeving gemonitord. Op het proefveld staan meerdere waarnemingsputten, maar ook op enige afstand van de pompput worden grondwaterstanden gemeten, onder andere aan de Stijgbeugel en het Hoefijzer en ook aan de overzijde van de A7. Hiermee is inzicht verkregen in het eventueel optreden van negatieve effecten op de omgeving. Uit metingen is gebleken dat het proefsysteem, zoals verwacht, de grondwaterdrukken dieper dan 20 meter beïnvloedt. In de ondiepe grondwaterstanden zijn geen veranderingen waargenomen.

De proef is met lage hoeveelheden uitgevoerd, terwijl het operationele ASR-systeem met 5 à 7 keer grotere hoeveelheden zal opereren. We verwachten op basis van de huidige inzichten dat de effecten aan het maaiveld ook dan nihil zullen zijn. We willen nog een korte gecontroleerde proef doen met ongeveer 1/3 van de operationele hoeveelheid om deze verwachting te valideren.

Bodemdaling
Op het testveld zijn ook zakbaken geplaatst, waarmee bodemdaling als gevolg van het pompen is gevolgd. Hieruit is gebleken dat tijdens de test geen bodemdaling als gevolg van het pompen is opgetreden. Daarnaast is de stijfheid van de bodem bepaald aan de hand van bodemmonsters die in het lab zijn geanalyseerd, waarmee berekeningen zijn uitgevoerd om bodemdaling vast te stellen als het full scale ASR-systeem op operationele schaal. Hieruit kwam naar voren dat bodemdaling naar verwachting zeer gering is, en vele malen kleiner dan de natuurlijk aanwezige bodemdaling.

Huidig situatie op locatie (maart 2021)

De geïnfiltreerde drinkwaterbel is opgevolgd met verschillende metingen in de meetputten. Op basis van de kennis van de bodembouw uit de boringen en de uitgevoerde metingen is een grondwatermodel opgesteld, waarmee inzicht is verkregen in de verspreiding van het geïnfiltreerde drinkwater. Door dit model goed te kalibreren op de metingen, kan het model worden opgeschaald naar een heel puttenveld voor een operationeel ASR-systeem.

Het resultaat van het model is weergegeven in dit onderstaande filmpje, dat is gemaakt met het grondwatermodel dat is gekalibreerd op de meetgegevens. Hierin is de doorsnede van de bodem te zien, van maaiveld tot ongeveer 110 meter diep. Het geïnfiltreerde drinkwater verspreid zich in de bodem en wordt weer uit de bodem opgepompt. De kleur geeft het zoutgehalte aan, de +-tekens die verschijnen zijn de dieptes en de momenten dat water in de bodem wordt gepompt, de o-tekens de dieptes en momenten dat water uit de bodem wordt onttrokken.

Zoals gezegd zijn de laatste reguliere metingen afgerond. 

De planning voor de komende tijd is als volgt:

• 2020: Inrichten testveld en meetpunten
• 2021-2023: Uitvoeren proeven
• Oktober 2023: Bewonersbijeenkomst
• Oktober-november 2023: Laatste proef met kwaliteitsmetingen
• Maart 2024: Uitvoeren pompproef voor verificatie inzicht in hydrologische effecten bodemdaling
• Juni 2024: Bewonersbijeenkomst
• Voorjaar 2025: Directiebesluit wel of niet verder gaan met ontwikkelen ASR
   

Indien wordt gekozen om verder te gaan:

• Zomer-winter 2025: verificatiemetingen
• 2026: vergunningsprocedures en voorbereiding bouw ASR in beperkte schaal (30-50% van uiteindelijke omvang)
• 2027/28: in bedrijf op beperkte schaal en testen
• 2030: bij succes opschalen naar volledig systeem