Afbeelding
Ondergrondse oplossing voor hoge pieken
De bevolking en bedrijvigheid in Noord-Holland neemt toe en daarmee groeit ook de vraag naar drinkwater. Zeker tijdens hete, droge zomers kan de watervraag sterk pieken. Om altijd betrouwbaar drinkwater te kunnen leveren, ook tijdens langdurige droogte of bijvoorbeeld uitval van een grote transportleiding, onderzoeken we verschillende aanpassingen aan ons bestaande systeem. Een daarvan is het opslaan van drinkwater onder de grond: een zogenaamd Aquifer Storage & Recovery systeem (ASR-systeem).
Hoe werkt een ASR-systeem?
In de bodem boren we een diepe waterput tot in het waterdoorlatende deel. Via die put injecteren we gezuiverd drinkwater in ondergrondse holtes. Het drinkwater duwt het water dat van nature onder de grond zit vervolgens weg. Zo ontstaat er een bel van geïnjecteerd zuiver drinkwater. Bij langdurige droogte of calamiteiten kan het water opgepompt worden. In tegenstelling tot onze watervoorraden in de duinen, werkt de bodem hier niet als extra zuiveringsfilter.
“Het blijft bijzonder om de bodem - die we vaak als vanzelfsprekend beschouwen - verder in beeld te brengen. Zo kan die een sleutelrol vervullen bij de opslag van drinkwater dat we er zelf in brengen.”
Lucas Borst - hydroloog
Testopstelling ASR-systeem Hoorn
Om te onderzoeken hoe een ASR-systeem werkt en welke effecten het systeem heeft op de omgeving, hebben we bij ons pompstation in Hoorn een testopstelling geplaatst. Hier bootsen we een ASR-systeem op kleinere schaal na.
Voor het injecteren en oppompen van het gezuiverde drinkwater gebruiken we een waterput. Om de juiste put te kunnen kiezen, hebben we eerst de bodem onderzocht. Op basis hiervan hebben we met modellen berekend welke putvariant het beste werkt in deze bodemsamenstelling.
Daarnaast hebben we ook waarnemingsputten geplaatst. Daarmee monitoren we het effect van het ASR-systeem op de omgeving. Tijdens de testperiode brengen we in meerdere rondes drinkwater in en pompen het weer op. Iedere ronde bekijken we de waterkwaliteit en de omgevingseffecten.
Wat we onderzoeken
- Blijft de kwaliteit van het drinkwater in de opslag aan onze strenge eisen voldoen?
- Reageert het drinkwater met de bodem?
- Wat is het effect op de grondwaterstand in de directe buurt van het proefveld en op enige afstand?
- Daalt de bodem door het infiltreren en oppompen?
- Kunnen we voorspellen welke effecten een volledig operationeel ASR-zal systeem hebben op de omgeving?
Wat het onderzoek ons heeft geleerd
Goede drinkwaterkwaliteit
- Het drinkwater reageert maar beperkt met de bodem, waardoor de waterkwaliteit goed blijft.
- Het natuurlijke grondwater wordt rustig opzij geduwd, hierdoor mengt het drinkwater maar beperkt met het grondwater.
- Met een kleine na-zuivering kunnen we het water als drinkwater leveren.
Ondiepe grondwaterstand gelijk
- Het proefsysteem beïnvloedt de grondwaterdruk dieper dan 20 meter. In de ondiepe grondwaterstanden zijn geen veranderingen gezien.
- Op basis van de huidige inzichten zal het effect op de grondwaterstand ook met een volledig werkend ASR-systeem nihil zijn.
Geen bodemdaling
- Er is in het proefsysteem geen bodemdaling opgetreden als gevolg van het pompen.
- Berekeningen op basis van de stijfheid van de bodem voorspellen geen bodemdaling bij een volledig operationeel ASR-systeem.
“Met ondergrondse opslag kunnen we beter omgaan met momenten waarop veel drinkwater nodig is, zoals bij droogte. Ook kunnen we dan makkelijker groot onderhoud doen en zijn we beter voorbereid op grote storingen.”
Martin Klein Arfman - specialist drinkwaterverdeling
ASR & de toekomst
De ASR-pilot heeft drie jaar gelopen en de resultaten zijn positief. Ook bewoners en de gemeente zijn nauw betrokken bij de proef. Alle signalen staan op groen en mocht het startsein gegeven worden, dan kan de eerste PWN-ASR rond 2028 in bedrijf zijn bij Hoorn. Wellicht volgen er daarna nog meerdere locaties.
Meer informatie over ASR Hoorn of ondergrondse wateropslag? Neem gerust contact met ons op
Lucas Borst
Hydroloog
Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door Provincie Noord-Holland.
Afbeelding
Description
Logo Provincie Noord-Holland