De Vlotter klaar voor de toekomst
Sinds jaar en dag wordt gebied de Vlotter in Heemskerk bewerkt, bewoond en bewandeld. Zo stond hier in vroegere dagen een landhuis met verschillende bijgebouwen. Het gebied was ook lang als tuinbouwgrond in gebruik. Tot ongeveer 1960 bestond de Vlotter uit kleinschalige tuintjes omringt met elzenhagen. Daarna is het grondgebruik intensiever geworden en zijn plant- en diersoorten uit het gebied verdwenen. We gaan het gebied nu ontwikkelen tot natuur met recreatiemogelijkheden, waarbij we oog hebben voor de geschiedenis van het gebied. De werkzaamheden starten in november 2021 en worden in het voorjaar van 2022 afgerond.
Meer ruimte voor water en natuur
De naam de Vlotter dateert uit een tijd dat hier hout 'gevlot' werd via duinwater. In het duin werd hout verzameld en dat werd via water vervoerd naar de rand van het duingebied. Dit hout werd gebruikt voor de bouw van een hek om herten binnen het duingebied te houden en gewassen te beschermen. Uit deze oude praktijken blijkt hoe nat het hier ooit is geweest. Het beschermen van de gronden tegen herten was alleen niet genoeg, de grond moest ook worden beschermd tegen de gure zoute zeewind. Hiervoor werden er elzenhagen aangeplant rondom de landbouwveldjes.
PWN gaat het gebied weer tot leven brengen door de grondwaterstand te verhogen en de waterlopen te verbreden. De voormalige elzenhagen krijgen ook een plek in de nieuwe inrichting. Door de aanpassingen in het gebied wordt de zoetwatervoorraad onder de duinen beter beschermd en ook vergroot.
Na de inrichting vindt u in de Vlotter vochtige graslanden met veel variatie en elzenhagen. Het agrarische gebruik zal na de werkzaamheden plaatsmaken voor natuur en wandelmogelijkheden. De schapen zullen blijven. In de lammertijd wordt het gebied kort gegraasd en daarmee opengehouden door de schaapskudde. Dit is goed voor bloeiende kruiden en de insecten en vogels die daar direct van profiteren.
Nieuwe recreatiemogelijkheden
Over het waterrijke gebied komen bruggetjes voor wandelaars. Aan de rand van het gebied, richting de achterliggende bossen komt een speelweide en een speelbos. Aan picknicktafels bij het speelbos is er ruimte om wat langer in het gebied te blijven en te genieten van de natuur, en met een beetje geluk, de schaapskudde.
De terugkomst van Parnassia?
We hopen dat op den duur ook Parnassia terugkomt in het gebied. Parnassia is een zeldzame plant met witte bloemetjes, die groeit in natte duinvalleien. Parnassia is een zogenoemde 'prestatie-indicator'. Dat betekent grofweg dat als je deze soort tegenkomt in het gebied, dat de natuur in een goede staat verkeert.
Van Landhuis naar armenhuis
Vanaf 1300 werd gebied de Vlotter al bewoond. Omstreeks 1700 werd een boerenhoeve omgedoopt tot landhuis Jachtlust. In hoogtijdagen werd het landhuis omringd met een boerderij, theekoepeltje en een koetshuis. Pas in 1854 werd het landhuis afgebroken en werd er op de fundamenten een armenhuis gebouwd. Deze woning staat er nog steeds en is in 2011 toegevoegd aan de gemeentelijke monumentenlijst. Als we tijdens de werkzaamheden restanten van oude bebouwing vinden, dan worden ze in het gebied tentoongesteld in een korf van staal.
Onder invloed van het Oer-IJ
De monding van het Oer-IJ lag rond het jaar 2500 voor Christus bij het huidige Velsen en Beverwijk. Daar stroomde het Oer-IJ in de Noordzee. Het gebied Midden-Kennemerland is ontstaan doordat de monding van het Oer-IJ zich verplaatste in noordelijke richting tot aan Egmond. Het "achterliggende" gebied verzandde, waardoor een gesloten kustlijn ontstond. In het begin heeft de streek veel weg gehad van een waddengebied, waar zandplaten uitgroeiden tot strandwallen. Meer en meer raakten de strandwallen aaneengesloten door het droogvallen en werd het voor de mens een toegankelijk en aantrekkelijk gebied.
Voor meer en betrouwbare informatie over de geschiedenis van huis de Vlotter of het landschap verwijzen we graag naar de Historische Kring Heemskerk. De originele gravure van H. de Leth, ca. 1730, van het jachthuis (hierboven afgebeeld), is in het bezit van Historische Kring Heemskerk.