Bronnen voor drinkwater schoonhouden: waarom is dat zo belangrijk? Iverna, beleidsadviseur drinkwater bij PWN, legt het uit: “Het is duur om door de mens gemaakte stoffen uit het water te filteren en het kost ook nog eens veel energie. Dat gaat slecht samen met onze ambitie om onze CO2-afdruk te verkleinen.”
Je mag toch aannemen dat ons drinkwater wel uit schone bronnen komt?
"Het liefst zouden we ons water uit niet-vervuilde bronnen halen, maar helaas kunnen we niet anders. Driekwart van het Noord-Hollandse drinkwater komt uit het IJsselmeer en in alle oppervlaktewater zit vervuiling. Gelukkig kunnen we dat goed zuiveren. Maar de uitdagingen worden steeds groter."
Waarom wordt het moeilijker om drinkwater goed te zuiveren?
"Naast al langer bekende probleemstoffen uit landbouw en industrie hebben we de laatste jaren ook met andere stoffen in het oppervlaktewater te maken. We zien steeds vaker microplastics, PFAS en medicijnresten. We noemen dit antropogene stoffen: ze zijn door de mens gemaakt. Veel antropogene stoffen zijn moeilijk uit het water te halen. Speciaal hiervoor zijn we deels op andere, duurdere, technieken overgeschakeld. Bijkomend nadeel is dat deze technieken álles uit het water filteren. Om van het schone water drinkwater te maken, moeten we er vervolgens weer mineralen aan toevoegen. Dat is duur en omslachtig en het kost ook nog eens extra energie. Dat gaat weer slecht samen met onze ambitie om onze CO2-afdruk te verkleinen en de circulariteit te verbeteren."
Kan dat niet anders?
"Dat hopen we. Samen met een aantal andere landen pleit Nederland voor een Europees verbod op PFAS. Het is te hopen dat dat er gauw komt. Verder dringen wij als PWN er bij overheden en omgevingsdiensten op aan om beter naar de lozingsvergunningen te kijken én erop te handhaven. Alles wat niet in het water terechtkomt, hoeven we er ook niet uit te halen."
“Alles wat niet in het water terechtkomt, hoeven we er ook niet uit te halen”
Zet PWN zelf ook stappen?
"Zeker, we kijken ook naar wat we zelf kunnen doen. Want we willen ook in de toekomst betrouwbaar én voldoende drinkwater kunnen leveren. Om minder afhankelijk van het IJsselmeer te worden, wordt bekeken of we oppervlaktewater uit het Gooimeer en het Amsterdam-Rijnkanaal tot drinkwater kunnen zuiveren. Daarnaast loopt er nog een grote proef in het IJsselmeer bij Andijk. Daar willen we onze belangrijkste bron, het IJsselmeer, versterken met een buffervoorraad en een natuurlijke zuivering door bijvoorbeeld waterplanten en riet."
Dus PWN kijkt goed vooruit?
"Dat durf ik wel te zeggen. Maar soms kijk ik ook met verlangen naar de bescherming van ons duingebied. Ons drinkwatergebied in het Noordhollands Duinreservaat kreeg van oudsher bescherming. Daardoor bleef de natuur er behouden en kreeg het de beschermde Natura 2000-status. Dankzij die status mag er niet gebouwd worden en dus blijven onze drinkwaterbronnen zo schoon mogelijk. Als we toch eens op meer plekken zo'n win-winsituatie zouden kunnen creëren, met een gezonde synergie tussen water en natuur.... Houden we ons milieu schoon, dan hebben we vanzelf schonere bronnen én een veerkrachtiger natuur."
Zijn er nog andere manieren om ons drinkwater voor de toekomst veilig te stellen?
"Ja, en het mooie is dat iedereen daaraan kan bijdragen. Bijvoorbeeld door zaken als verf en overgebleven medicijnen niet door de wc of gootsteen te spoelen maar in te leveren op verzamelpunten. En geen afval in de natuur laten slingeren! Daarvan komen altijd resten in het water terecht. Als we daarnaast allemaal zuinig met ons water omgaan, kunnen we de toenemende drinkwatervraag misschien goed opvangen. Ik zou zeggen: gebruik water als het moet én geniet ervan, maar ga er bewust mee om."
