Gezonde duinen zijn sterke duinen. Op sommige plekken hebben de duinen wat hulp nodig om sterk en gezond te blijven. We doen dit bijvoorbeeld door dichtgegroeide plekken meer open te maken. Want planten en dieren die zich specifiek thuis voelen in de duinen doen het goed als de dynamiek van wind, zout en zand de ruimte krijgt. In het Noordhollands Duinreservaat (NHD) start PWN daarom vanaf november 2025 op verschillende locaties met werkzaamheden in de duinen. Op een aantal plekken zijn de werkzaamheden zichtbaar voor de bezoekers aan het duingebied. 

Lees meer over ons natuurbeheer 

Wat gaat er gebeuren?

1. Om te zorgen dat graslanden niet dichtgroeien, maaien we op een aantal plekken. Dit doen we met speciale machines die de grond niet beschadigen. We voeren de gemaaide begroeiing af. Op een aantal andere plekken maaien we ook duindoornstruiken en halen we de resten ook weg. Zo blijven de graslanden open en krijgen meer kruiden en vooral de duineigen soorten de kans om te groeien.
    
2. Op twee plekken, Vogelduin en Zuidernollen, maken we in totaal 10 kuilen in het zand. We halen de planten en de bovenste laag grond weg, zodat er kaal zand overblijft. Deze nieuwe stuifkuilen zorgen voor een lichte overpoedering van het gebied met kalkrijk zand, waardoor de graslanden niet verzuren en kruidenrijker worden. Bovendien ontstaat er meer open zand voor diverse insecten.
    
3. Op verschillende plekken leggen we ‘zonnige zomen’ aan. Een zonnige zoom betekent dat de overgang vanaf het bospad naar het bos geleidelijk van lage begroeiing met bloeiende planten en struiken naar hogere bomen gaat. Dit zijn plekken vooral langs de bospaden. Zo’n zonnige zoom is een heel aantrekkelijk gebied voor insecten zoals vlinders en bijen. Zonnige zomen vind je al op veel meer plekken langs de paden in de duinen. En dat is een groot succes; we zien een grote toename van insecten, vogels en kruiden. Zonnige zomen ontstaan doordat we direct aan het pad bomen weghalen. Hierdoor wordt de plek meer open en zonnig. Wat verder van het pad ringen we sommige bomen zodat ze uiteindelijk afsterven. Er ontstaat dan staand dood hout. Dit is waardevol voor bijvoorbeeld spechten en paddenstoelen. Uiteindelijk vallen ze om. Het hout van deze bomen blijft liggen en vergroot het leefgebied van veel plant- en diersoorten.
   
   • We maken het bos aan de zuidzijde van de Hoofdweg in Heemskerk opener door in het bos verschillende bomen weg te halen. De oude eiken en meidoorns laten we staan. Aan de noordzijde maken we het bos ook opener 
   
   De oude eiken en meidoorns laten we staan. De bomen aan de noordzijde van de weg zijn in slechte conditie. Hier stimuleren we de ontwikkeling naar een meer open bos met loofbomen en struiken. Dit doen we pleksgewijs bomen te kappen en te ringen. De zieke en zwakke bomen verdwijnen en maken plek voor een meer open jong loofbos. Hierdoor worden de vorige jaar versterkte zonnige zomen ten oosten van dit bos verbonden met de open duin gebieden. Via die verbindingen kunnen diverse soorten die van open duin houden zich bewegen tussen de open gebieden. Ook zorgt dit ervoor dat de dynamiek van wind, zand en zout verder het duingebied in rijkt.
   
   Bij het weghalen van bomen houden we rekening met de huidige natuur in het bos. Denk aan de aanwezigheid van roofvogelnesten of bomen met holtes voor vleermuizen of nestplekken voor zangvogels. Dit doen we door kleinschalig te werken, veelal met de hand te verwijderen. Machines blijven op de paden of rijplaten om de bodem te beschermen.
   
   • Bij de Middenweg en in de Krim ontwikkelen we ook meer openheid in het bos, zodat er meer biodiversiteit ontstaat. We doen dit door verschillende bomen (met name dennen en eiken) om te zagen en in het bos te laten liggen of te ringen waardoor ze langzaam afsterven. Hierdoor ontstaat er meer ruimte voor verjonging van het bos met kruiden, struiken en loofbomen.
    
4. Koningsduin: Hier halen we iepenopslag weg dat steeds terug komt voor het uitzichtpunt. We graven de bovenste laag grond met wortels af. Daardoor komt er ruimte voor lage planten.
    
5. Rimpelroos weghalen: Op diverse locaties in de omgeving van Bakkum zoals bij de Grote Veldweg halen we de Rimpelroos weg. Dit is een plant die hier van nature niet voorkomt en erg woekert. Hierdoor raken de duingraslanden overgroeid en is er geen ruimte meer voor de duineigen soorten. We graven de grond diep af en zeven de wortels eruit. Daarna maken we van deze plekken een stuifkuil of herstellen we het oude reliëf weer.

Waar 
Bekijk op de interactieve kaart alle locaties van de duinwerkzaamheden.
 

Wanneer 
De herstelwerkzaamheden duren van november 2025 tot en met maart 2026

Toegankelijkheid 
Tijdens de werkzaamheden wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van rijplaten en vaste aanrijroutes om overige bomen, struiken en planten te beschermen. Bezoekers kunnen gewoon gebruik blijven maken van de wandel- en fietspaden. 

De werkzaamheden worden mogelijk gemaakt door financiële steun van Provincie Noord-Holland.