Energiesystemen die gebruikmaken van aardwarmte of bodemwarmte brengen risico’s van nog onbekende omvang met zich mee voor de kwaliteit van het grondwater. De belangrijkste zijn het doorboren van bijvoorbeeld een afdekkende kleilaag of anderszins verstoren van grondwaterlagen, risico’s op lekkage met vervuilende stoffen en ongewenste opwarming van het grondwater.

Voorbeeld: Infiltratiegebied Noord-Hollands Duinreservaat of winning Laren of Warmtenetten in Hoorn

Afbeelding

“Wij dragen zorg voor de duurzame veiligstelling van de openbare drinkwatervoorziening, voor nu en de toekomst. We voorkomen grond- en oppervlaktewaterverontreiniging zoveel mogelijk door in onze grondwaterbeschermingsgebieden en infiltratiegebieden vervuilende activiteiten te weren. We zijn voorzichtig met infiltratie van hemelwater op plaatsen waar de bodem verontreinigd is. Bij de aanleg van voorzieningen in de ondergrond voor energieopwekking nemen we de bescherming van de grondwaterwingebieden in acht.”   

De voorraad grond- en oppervlaktewater die bestemd is voor drinkwaterproductie moet ruimtelijk beschermd worden. Dat wordt gedaan door het gebruik van de bovengrond te reguleren. Achtergrond: Vervuilingen aan- en in het grondoppervlak hebben impact op de kwaliteit van het grondwater. Dit moet voorkomen worden en dat heet bronbescherming. Het is belangrijk om een goede balans te vinden tussen de gewenste ruimtelijke en landschappelijke inrichting en de bescherming van de bronnen voor drinkwater.  Wanneer bepaalde risicovolle functies al aanwezig zijn in drinkwaterbeschermingsgebieden, pleit PWN voor het treffen van maatregelen die de risico’s op verontreiniging van grondwater minimaliseren of elimineren.

Voorbeeld: Beschermingszone IJsselmeer (gemeenten SED, Medemblik en Hollands Kroon) 

Afbeelding

Tekstvoorstellen 

“Wij dragen zorg voor de duurzame veiligstelling van de openbare drinkwatervoorziening, voor nu en de toekomst. We voorkomen oppervlaktewaterverontreiniging zo veel mogelijk door vervuilende activiteiten te weren. Wij houden bij ontwikkelingen rekening met de impact op het oppervlaktewater en betrekken PWN tijdig bij ontwikkelingen binnen de beschermingszones. Deze zones zijn vastgesteld door Rijkswaterstaat in een gebiedsdossier”.

Vanwege de toenemende ruimtedruk ondergronds wordt het verleggen van leidingen moeilijker en duurder. Leidingen in de grond moeten zo lang mogelijk ongestoord blijven liggen. Verleggen brengt hoge maatschappelijke kosten en veiligheidsrisico’s voor de drinkwatervoorziening met zich mee. Graafwerkzaamheden van derden veroorzaken een derde van de lekkages in waterleidingen. Als uitvoerende partijen weten waar drinkwaterleidingen liggen, dan kunnen zij beschadigingen door graafwerkzaamheden voorkomen.

Voorbeeld: leidingwerk voor de distributie van drinkwater ligt overal 

Tekstvoorstellen 

“Wij dragen zorg voor de boven- en ondergrondse infrastructuur die nodig is voor de distributie en levering van drinkwater. Bij ruimtelijke ontwikkelingen waarborgen we de duurzame veiligstelling van boven- en ondergrondse drinkwaterinfrastructuur. Bij ontwikkelingen in de ondergrond houden wij rekening met de verschillende gebruikers van de ondergrond, zoals bijvoorbeeld energie, riolering en drinkwater.” 

“Bij de aanleg van nieuwe infrastructuur en nieuwe stedelijke inrichting, zoals bijvoorbeeld bij het plaatsen van bomen, zoeken we naar oplossingen waarbij de temperatuur in het drinkwaterleidingnet niet te hoog oploopt. Bijvoorbeeld door slim gebruik te maken van de schaduw die bomen, groenstroken of gebouwen bieden.” 

“Transportleidingen voor drinkwater worden planologisch beschermd in de gemeentelijke Omgevingsplannen zodat het verleggen van leidingen, wat beschadigingen kan veroorzaken, voorkomen wordt. Er worden afspraken gemaakt over de planning van onderhoud aan het leidingnetwerk.” 

“Wij dragen zorg voor de boven- en ondergrondse infrastructuur die nodig is voor de distributie en levering van drinkwater. Transportleidingen, de hoofdstructuur van het drinkwaternet, nemen we op in ons omgevingsplan zodat deze zichtbaar is en er bij ruimtelijke ontwikkelingen rekening mee wordt gehouden. Dit voorkomt stagnatie van werken en hoge maatschappelijk kosten voor het onnodig omleggen van leidingen."

De duinen in Noord-Holland spelen een cruciale rol bij het zuiveren van drinkwater. PWN beschermt en onderhoudt deze belangrijke natuurgebieden. De binnenrand tussen het duingebied en de bebouwde omgeving is een bijzonder milieu waar landbouw, recreatie, water en natuur elkaar beïnvloeden. Bescherming van grond- en oppervlaktewater in zowel de duinen als de binnenduinrand is van groot belang voor de drinkwatervoorziening. 

Daarnaast gelden voor de duinen de zogenaamde Natura 2000 doelen. Deze zijn opgesteld door de Europese Unie en hebben het behoud en herstel van biodiversiteit als doel. De aanwezigheid of nabijheid van een Natura 2000 gebied heeft invloed op ruimtelijke ordening en gebruik van verkeer, landbouw en industrie. Denk hierbij bijvoorbeeld aan uitstoot van stikstof of geluidshinder.

Voorbeeld: Binnenduinrand Heemskerk en Kennemerduinen.

Afbeelding

Tekstvoorstellen 

“Wij dragen mede de zorg voor de natuurgebieden en natuurdoelstellingen die de EU heeft opgesteld.” 

“Het gebruik en de afstroming van gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen naar het oppervlaktewater in de binnenduinrand wordt zoveel mogelijk beperkt.” 

“Bij het plaatsen van windmolens en zonneparken houden we rekening met de verstoring van de natuur.“

De vraag naar drinkwater, vooral in bepaalde perioden van het jaar, stijgt.  Extreme weersomstandigheden komen vaker voor en grote gebieden in Nederland zijn structureel te droog. Natuur, landbouw en bijvoorbeeld ook de waterkering worden bedreigd. Meer drinkwater produceren om verdroging tegen te gaan of het oppompen van grondwater voor beregening zijn geen duurzame oplossingen. Drinkwater staat nog lang niet altijd bij mensen op het vizier wanneer het gaat om duurzaam wonen, leven en werken. Gemeenten staan dicht bij de burger en kunnen daardoor een belangrijke rol spelen in de bewustwording over drinkwaterverbruik en -verspilling. Bewustwording is extra belangrijk voor bewoners in drinkwaterbeschermingsgebieden. Het is van belang dat zij beseffen dat hun activiteiten en gedrag direct invloed kan hebben op de kwaliteit en beschikbaarheid van drinkwater. 

Het gebruik van drinkwater door bedrijven is niet altijd noodzakelijk en er kan een ander soort water gebruikt worden. Investeringen zijn voor 1 bedrijf vaak te groot maar door het clusteren van meerdere bedrijven met dezelfde behoefte kan dit betaalbaar worden. 

Voorbeeld: Verminderen van drinkwatergebruik in alle gebieden.

Tekstvoorstellen 

“Wij dragen zorg voor vermindering van drinkwatergebruik om bij te dragen aan voldoende drinkwaterbeschikbaarheid in de toekomst. We stimuleren waterbesparende bouw zowel bij woningen als bij bedrijven. Bij de ontwikkeling van industrie en bedrijvigheid betrekken we PWN aan de voorkant. Gezamenlijk zoeken we naar "passend water" en naar de juiste bron hiervan. We clusteren bedrijven met een grote watervraag zodat alternatieven gemakkelijker te realiseren zijn.” 

”We zoeken actief naar mogelijkheden om duurzaam om te gaan met water. Bijvoorbeeld door eigen gebouwen te verduurzamen, door stedelijk gebied klimaat adaptief in te richten, door water op te slaan in tijden van hevige neerslag (grondwaterbuffers) en door verharding te vergroenen.” 

“Er wordt actief ingespeeld op het bewustzijn van mensen voor de consequenties van het wonen en werken binnen een grondwaterbeschermingsgebieden en hun invloed op de drinkwaterkwaliteit en - beschikbaarheid.” 

“Wij zetten in op het verminderen van drinkwatergebruik. Door het clusteren van bedrijven die veel zoet water nodig hebben voor hun productieproces ontstaan kansen voor bijvoorbeeld de grootschalige toepassing van ander water in plaats van drinkwater.”